اختلال استرس پس از سانحه(PTSD) چیست و آیا همه به آن دچار می شوند؟

یکی از انواع اختلالات اضطرابی است كه مي‌تواند پس از مواجه شدن با يك رويداد يا تجربة وحشتناك كه در آن صدمه جسمي جدّي پديد آمده و يا تهديد آن وجود داشته است، روي دهد.  فاجعه‌اي كه موجب واكنش استرس پس از سانحه مي‌شود میتواند يك رخداد طبيعي باشد و یا ساخته دست بشر باشد.دوره اختلال استرس پس از سانحه متغيراست، اما ممكن است طولاني باشد. گاهي نشانه‌ها ظرف چند ماه ناپديد مي‌شوند، اگر نشانه های اختلال پس از اضطراب کمتر از سه ماه طول بکشد (حاد) و اگر بیشتر از ۳ ماه طول بکشد (مزمن) و اگر نشانه ها تا ۶ ماه ظاهر نشوند و سپس ظهور یابند (تاخیری) می نامند.

علائم

شخص آسيب را در رؤياها، بازگشتهاي ناگهاني خاطره، و در عالم خيال بارها مجسم مي‌كند.
شخص نسبت به دنيا بي‌حس مي‌شود و از محرك‌هايي كه آسيب را به ياد او مي‌آورند اجتناب مي‌كند (مثل، تفكرات، احساسات، مكان‌ها،‌ افراد).
شخص نشانه‌هاي اضطراب و انگيختگي را تجربه مي‌كند كه قبل از آسيب وجود نداشتند( شامل مشكل خوابيدن، بيش هوشياري، مشكل تمركز،‌ يكه خوردن افراطي،‌و طغيان خشم هستند).
 شخص قادر به يادآوري بخش مهم رويداد آسيب زا نيست.
 شخص كمتر علاقه به شركت در فعاليت دارد و احساس گسستگي از ديگران مي كند ‌كه به طور چشمگيري در عملكرد فرد قابل مشاهده است.
نشانه‌ها بيشتر از يك ماه طول مي‌كشد.
سردردها، شكايت‌هاي معدي روده‌اي، مشكلات سيستم ايمني، سرگيجه، درد قفسه سينه، يا ناراحتي در ساير قسمت‌هاي بدن هم رايج هستند.

علل

-شاهد شكنجه شدن.
 -بودن در ارودگاه كار اجباري.
-گروگان گرفته شدن.
 -تجربه كردن نبرد تن به تن.
 -شاهد بودن يا مواجه شدن با تهديد مرگ. (آسيب پذيرترين افراد نسبت به استرس پس از سانحه بودند)
– نظاميان حاضر در جنگ‌ها مانند جنگ ایران و عراق، ويتنام و خليج فارس، نيروهاي امدادي شركت كننده در امداد و نجات پس از بمب‌گذاري اُكلاهاما.
– بازماندگان تصادفات.
 -تجاوز جنسي، سوء استفاده جسمي و جنسي و ساير جنايات.
– مهاجران درگير با خشونت در كشورها.
 -بازماندگان زلزله، سيل و آتشفشان و افرادي كه شاهد رويدادهاي آسیب‌زا بوده‌اند.

مقابله با اختلال استرس پس از سانحه، حمایت از بیمار:

اگر پریشانی حاصل از رویداد آسیب زا زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد ، جستجوی درمان تخصصی اولین گام محسوب می شود؛ با وجود این خود فرد نیز می تواند اعمالی را جهت مقابله با اختلال در حین درمان انجام دهد که برخی از آنها عبارتند از :

پیگیری دقیق دستورات درمانگر متخصص: هر چند ممکن است پس از گذشت چند هفته از شروع درمان بیمار احساس بهتر شدن کرده و خود را بی نیاز از ادامه درمان بداند لیکن باید توجه داشت که اگرچه طول دوره درمان شاید طولانی باشد ولی تا پایان باید ادامه داده شود و از رها کردن درمان پرهیز گردد.  

مراقبت از خود: استراحت کافی ، رژیم غذایی متعادل ، ورزش و تمرینات آرامش بخش و پرهیز از کافئین و نیکوتین که می تواند اضطراب را افزایش دهد پرهیز از خود درمانی : پناه بردن به الکل یا داروهای بدون نسخه جهت فرار از احساسات ناخوشایند کمکی به درمان و سلامتی فرد نمی کند و حتی ممکن است به نتیجه عکس آن چیزی که فرد انتظار دارد منجر شود و مشکلات بیشتری را ایجاد نماید.  

شکستن چرخه : هنگامیکه احساس می کنید مضطرب هستید برای دوری از این اضطراب و تمرکز مجدد پیاده روی کنید یا به سرگرمی مورد علاقه تان بپردازید.  

گفتگو با دیگری : با افراد خانواده، دوستان ، رهبران وفادار یا کسان دیگری که از شما حمایت می کنند و مراقب شما هستند در تماس باشید . اگر نمی خواهید ، مجبور نیستید درباره آنچه رخ داده صحبت کنید . وقت گذرانی و قسمت کردن زمان با کسانیکه دوستشان دارید برای شما راحتی و آسایش به ارمغان می آورد.  

یافتن یک گروه حمایتی : بسیاری از انجمن ها و جوامع برای شرایط خاص دارای گروههای حمایتی هستند. از متخصص سلامت خود بخواهید یکی از این گروهها را برای کمک پیدا کند یا در دفتر راهنمای تلفن محلی جستجو کنید و یا با سیستم خدمات رسانی اجتماعی انجمن خود تماس بگیرید.  

راه حل پیدا کنید و به دنبال پاسخ باشید : برای بسیاری از افراد ، زندگی کردن با یک حادثه اضطراب آور باعث ایجاد تغییرات مثبت در زندگی آنان می شود و منجر به رشد هیجانی و روان شناختی آنها می گردد؛ برای مثال برخی از افرادیکه با یک حادثه تصادف جدی رانندگی زندگی می کنند که این تصادف در اثر مصرف الکل رخ داده ، باعث می شود آنها این مشکل را حل کرده و با نوشیدن الکل هنگام رانندگی مبارزه کنند.