بدبینی و سوءظن در شکل شدید آن یک اختلال روانی است که فرد بیمار تفسیر غلطی از رفتار دیگران دارد و در واقع فرد احساس می کند چیزی را که می بیند یا می شنود واقعیت ندارد و با چیزی که در پشت صحنه وجود دارد متفاوت است. این افراد دارای شخصیت کنترلی گر می باشند که مدام در حال چک کردن همسرشان هستند.
● فرد بدبین دارای چه خصوصیاتی است؟
در کل بدبینی به معنای عدم قطعیت است. اینکه فرد نمی تواند حقیقت را قبول کند. البته ما با دو گروه افراد بدبین مواجه هستیم؛ یکی افرادی که ممکن است در طول زندگی شان دچار بدبینی شوند و در حالت طبیعی دانستن و ندانستن قرار گیرند که فرد با آگاهی می تواند به قطعیت برسد اما گروه دوم شامل همان افرادی می شود که رگه شخصیتی بدبینی شان غیرقابل کنترل است و فرد در حالت ترس به سر می برد و به دلیل ترس و اضطراب دچار حالت توهم یا همان پارانویید می شود.
خصوصیات و نشانه های فرد بدبین را می توان این گونه برشمرد: فرد بدبین به نکات منفی بسیار توجه دارد و نکات ریز و کوچک را خوب می بیند. همیشه دارای عدم اطمینان است و خودش را از همه مسایل مبرا می داند و حق به جانب است که گاهی ممکن است همراه با خودشیفتگی باشد و همچنین از مکانیسم های روانی بسیاری استفاده می کند و به شدت پرخاشگر است.
البته باید در اوایل به زنان و مردان حق بدهیم که به دلیل عدم شناسایی هم هرچند که سال های دوران نامزدی و آشنایی شان طولانی باشد اما تا زمانی که به اصطلاح زیر یک سقف نروند ممکن است دچار بدبینی و شک شوند که در این مورد، این خودآگاهی که در اول عرض کردم در اینجا می تواند به زندگی زناشویی کمک کند. خب، زن یا شوهر ممکن است نسبت به یک امری شک کنند، در درجه اول سوالشان را می پرسند و با توجه به خود آگاهی آن را هضم می کنند و به واقعیت می رسند.
● در چه سال هایی از زندگی، این بدبینی خود را نشان می دهد؟
از لحاظ کمی می توان گفت؛ در دو سال اول زندگی مشترک که بسیار هم طبیعی است هر کدام از دو طرف وقتی دچار سوءظن شد با پرسیدن سوال آن را حل می کند و به قطعیت می رسد اما از لحاظ کیفی می توان به شدت و عمق آن در ادامه زندگی اشاره کرد. کلا در جامعه ما، گذشته همسرمان برایمان بسیار مهم است و بدبینی یا سوءظن در درجه اول از گذشته همسرمان آغاز می شود.
● به نظر شما آیا در زندگی زناشویی باید کنترل وجود داشته باشد؟
ما به عنوان همسر در زندگی مشترک حق داریم که بدانیم در زندگیمان چه می گذرد. وقتی با مساله ای مواجه می شویم که برایمان سوءظن یا بدبینی پیش بیاید باید با شریک زندگیمان در میان بگذاریم که بتوانیم به قطعیت برسیم و نسبت به دانستن امری ناخوشایند خود را آماده کنیم.
اگر شریک زندگی، موبایل همسرش یا ایمیل هایش را چک کند، باعث می شود که فرد را بدبین تلقی کند؟
این نوع چک کردن یکی از روش هایی هست که اگر ما با پرسیدن و سوال کردن از طرف مقابل به قطعیت نرسیدیم استفاده می کنیم که به نظر من این روش، جزو روش های اولیه و پیشنهادی نیست ولی به عنوان روش نهایی برای اثبات آنچه که ذهن مان را درگیر کرده مناسب است. این امر اگر چندین بار در صورت ایجاد سوءتفاهم پیش بیاید باعث زدن انگ بدبینی به فرد نمی شود اما اگر بخواهد مداوم باشد و فرد با آنها هم به قطعیت نرسد، باید قبول کنیم که شریک زندگیمان شکاک است.
● آیا بدبینی و تعصب با هم در ارتباط هستند، چون عده ای بدبینی شان را با تعصب توجیه می کنند؟
تعصب در روان شناسی به معنای فکر غیرمنطقی است که با موقعیت متناسب نیست اما بدبینی به معنای آن است که من می ترسم آن اتفاقی را که دوست ندارم، بیفتد و دلیل واقعی و منطقی برای آن ندارم. البته فرد بدبین هیچ وقت خودش را با تعصب توجیه نمی کند بلکه همسر یا طرف مقابلش است که طرف بدبین را متعصب می نامد.
● خانواده چه سهمی می تواند در بدبینی فرزندش در آینده داشته باشد؟
دو اختلال اگر در والدین وجود داشته باشد در آینده فرزندانش تاثیر مخربی به جا می گذارد که شامل شکاکیت و بدبینی و وسواس است.
چون این دو اختلال، کنترل گر است و این تاثیرات در بزرگسالی فرزند نمود پیدا می کند. پس می توان گفت؛ خانواده در بدبین بودن فرزندش بسیار نقش داد.
راه مقابله با این اختلال در زندگی زناشویی چیست؟
یکسری الگوهای رفتاری وجود دارد که همسر فرد بدبین باید آنها را رعایت کند که شامل :
باثبات و بااقتدار باشد
بحث کلامی نداشته باشند
وارد بازی های طرف مقابل نشود
حساسیت های خود را نشان ندهند
اگر این افراد با رعایت الگوهای رفتاری فوق به نتیجه نرسیدند باید از روانشناس کمک گیرند
پس ممکن است این بدبینی و سوءظن باعث ازهم پاشیدگی ازدواج شود؟
اگر در زندگی مشترک، یکی از دو نفر نسبت به هم بدبینی شدید داشته باشند، دیگر رابطه ای باقی نمی ماند و فقط انگار این دو نفر همدیگر را دارند اذیت می کنند. رابطه زناشویی بهنجار رابطه ای است که دو طرف نسبت به هم اطمینان و اعتماد دارند. بدبینی در زندگی مشترک یک آفت است که باعث خشم طرف مقابل می شود.
از چه عواملی که در زندگی مشترک باعث بدبینی می شود، باید پرهیز کرد؟
در زندگی زناشویی، اصل بر
صداقت، تعهد و صمیمیت است و اگر این موارد وجود نداشته باشد اسم این رابطه،
زندگی نیست. ایجاد ابهام و پاسخ ندادن به آن، توجه نکردن به علایق و
مسایلی که برای فرد مقابل مهم است؛ به عنوان مثال اگر روز تولد همسرمان را
فراموش کنیم و در کل باید به قلق های یکدیگر توجه کنید.
در پایان اگر هر کدامیک از زوجین نسبت به امری در زندگی شک دارند و باعث
ابهام برایشان شده از طرف مقابل شان سوال بپرسند و سعی کنند برای این کار
از سوالات انعکاسی و بدون تهدید استفاده کنند.