به کنجکاوی های جنسی کودکان چگونه پاسخ دهیم؟
بسیاری از والدین گمان می کنند که آموزش مسایل جنسی را می توان در گفتگویی خلاصه کرد و ان را به بعد موکول می کنندو آن وقت «یکی از این روزها» پدر و مادر، کودک خود را که دارد به دوران بلوغ پا می گذارد، به کناری خواهد کشید و در خلوت «حقایق زندگی» را به او خواهد گفت.
به پسرها در مورد خطرات ناشی از بیماری های مقاربتی هشدار داده خواهد شد و به دخترها، خطرات ناشی از بارداری، اما آموزش مسائل جنسی باید پیش از این شروع شود.
از دیدگاه نظریه های روان شناسی از آغاز تولد، کودکان آماده احساس لذات جنسی هستند و از آغاز تولد، رفتارهای جنسی آنها وارد مرحله شکل گیری می شود. لذتی که کودک از جسم خود می برد. هر چند که شباهتی به لذت یک فرد بالغ ندارد، ولی در اصل لذت جنسی است.
کودک به محض اینکه توانایی بدنی پیدا می کند، در جسم خود به اکتشاف می پردازد. دست های خود را به کار می اندازد و اعضای بدنش را لمس می کند، و وقتی کسی او را لمس می کند، غلغلک می دهد و نوازش می کند، لذت می برد.
این لمس کردن ها و نوازش ها بخشی از آموزش جنسی کودک به حساب می آیند. از طریق همین هاست که کودک دریافت عشق و محبت را می آموزد.
وقتی کودک در می یابد که بین پسرها و دخترها تفاوت های آناتومیکی وجود دارد، فرصت خوبی است برای تاکید روی آنها تفاوت ها، نه کاستن از آنها تفاوت ها، پیام ها در مورد تفاوت های جنسی باید آشکار و قطعی باشد تا از آن اغتشاش فکری کودک که ممکن است در شناختن هویت جنسی اش پیش آید، جلوگیری شود.
به کنجکاوی های جنسی کودکان چگونه پاسخ دهیم؟
در پاسخ به سوالات کودکان در این زمینه، ما نباید وسوسه شویم که همه را یکجا تحویل کودک دهیم، یعنی نباید در زمان خیلی کوتاه، زیاد آموزش بدهیم.
درعین حال که دلیلی وجود ندارد تا ما نتوانیم سوالات کودکان را صادقانه و بی پرده جواب بدهیم، نیازی هم نیست که برای جواب دادن به این قبیل سوالات، طب زایمان را هم به او آموزش دهیم. بلکه باید سعی نمود جواب ها را در یک یا دو جمله خلاصه کرد .
سن مناسب برای آگاه کردن کودک از مسایل جنسی زمانی است که وی سوال بکند. وقتی پسر دو یا سه ساله ای به اندام های تناسلی خود اشاره می کند و با تعجب می پرسد: «این چیست؟» زمان مناسبی است که به او پاسخ دهیم و برای آن نام مشخص و بجایی بگذاریم.
وقتی کودک با تعجب می پرسد که بچه از کجا می آید، ما نباید به او بگوییم که بچه از کیف آقا دکتر، از بیمارستان، از سوپرمارکت، از پستخانه، یا از لانه لک لک می آید. ما به او می گوییم: «بچه در جای مخصوصی توی شکم مادر رشد می کند و از آنجا بیرون می آید.»
بسته به اینکه پرسش های بعدی کودک چه باشد شاید لازم شود و شاید هم لازم نشود که در این موقع به او بگوییم آنجا اسمش رحم است.
مراحل درک جنسی کودک از تولد بدین صورت است:
کودک سه ساله:
این جواب را که نوزاد در شکم مادر رشد میکند را نمیتواند قبول کند. او گمان میکند همانطور که از خواربار فروشی میتوان هر چیزی را خرید، بچّه را هم از بیمارستان خریدهاند.
کودک چهار ساله:
خرید بچّه را، از بیمارستان قبول ندارد، ولی رشد کودک در شکم مادر را میپذیرد و تصور میکند بچّه از ناف مادر زائیده میشود.
کودک پنج ساله:
بیشتر علاقمند است خود صاحب بچِّه شود، و این را در بازیهای آنها میتوان مشاهده کرد.
کودک شش ساله:
درک جنسی به این صورت است که علاقه شدیدی به مبدأ پیدایش بچه، بارداری و تولد پیدا میکند و تصور میکند بچّه در اثر ازدواج پدر و مادر و به خواست خداوند بهوجود میآید و در شکم مادر به شکل تخم است.
کودک هفت ساله:
علاقه شدیدی به داشتن نوزادی جدید در خانواده دارد تا فرایند رشد کودک، در مادر را درک کند. باید بدانیم اگر به کودک چهارساله بگوییم نوزاد در بدن مادر رشد میکند، مطابق سن و درکش این را میپذیرد همان اندازه درک جنسی ، برای سن او کافی است.
به کنجکاوی های جنسی کودکان چگونه پاسخ دهیم؟
درک جنسی کودک
درک جنسی تا سن ۵ سالگی:
۱- نام صحیح اعضای بدن از جمله اعضای تناسلی را بدانند.
۲- مفهوم فضای خصوصی را هنگام تعویض لباس و رفتن به توالت بدانند. به ویژه ضروری است کودکان ۵ ساله تفاوت خصوصی و سری را بفهمند.
۳- بتواند به راحتی با والدین یا فرد بزرگسال قابل اعتماد دیگری، درباره جنسیت صحبت کنند.
۴- نسبت به هویت مذکر یا مونث خود عزت نفس داشته باشند.
درک جنسی بین ۶ تا ۹ سالگی
۱- بتوانند تولید مثل حیوانات و گیاهان را به عنوان بخشی از چرخه حیات درک کنند.
۲- در پاسخ به سوالاتی چون «نوزادان از کجا میآیند؟» «چطوری به دنیا میآیند» چیزهای شنیده باشند.
۳- از تفاوت بین دو جنس آگاه باشند
۴- نسبت به سلامت کلی و نیازهای ایمنی بدن خود مسئولیت روزافزون پیدا کنند و بهداشت شخصی خود را با مسواک زدن، دوش گرفتن، رعایت تغذیه مناسب و غیره حفظ کنند.
۵- مفاهیم دوستی و عدالت را بفهمند و بتوانند احساسات خود را با والدین یا افراد بزرگسال قابل اعتماد دیگر درمیان بگذارند.
درک جنسی بین ۹ تا ۱۳ سالگی
۱- جنسیت را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی درک کنند.
۲- با تغییرات طبیعی دختران و پسرها در دوران بلوغ (عادت ماهیانه و احتلام) آشنا شوند.
۳- بتوانند با دیگران دوست شوند و دوستیهایشان را حفظ کنند. (معمولاً با هم جنسهای خودشان)
۴- روند تولید مثل را درک کند.
۵- بدانند سوء استفاده جنسی چیست؟ چگونه میتوان آن را تشخیص داد و در موقعیتهای بالقوه خطرناک چگونه باید رفتار کرد.
به کنجکاوی های جنسی کودکان چگونه پاسخ دهیم؟
۲سوالی که همیشه کودکان زیر هفت سال از والدین خود می پرسند:
توصیه می شود که تفسیر کودک از آفرینش و جای وطن نوزاد را بشنویم، و آنگاه تفسیر خودمان را ارائه دهیم.
توضیح ما باید از واقعیت دور نباشد، اما لازم نیست که توضیح کاملی هم درباره یک ارتباط جنسی به او بدهیم: «وقتی پدر و مادر می خواهند که بچه ای داشته باشند، سلولی از بدن پدر به سلولی در بدن مادر می پیوندد، و آن وقت رشد بچه شروع می شود. وقتی بچه به اندازه کافی بزرگ شد از شکم مادر بیرون می آید».
لذا سن کنجکاوی های جنسی را باید شناخت و با بهانه های مختلف از تنها ماندن و وارسی های آنها به بدن یکدیگر جلوگیری نمود .
سوال بعدی کودک شاید همان چیزی باشد که مایه وحشت والدین است: «سلول پدر چطور وارد بدن مادر می شود؟» باردیگر، ابتدا باید از کودک سوال کنیم که او این واقعه را چگونه تفسیر می کند.
احتمالا با نظریه های جالب کودک مواجه خواهیم شد: بابا دانه را در شکم مادر می کارد، خانم دکتر دانه ای را با جراحی می کارد درون شکم مامان.