بزرگترین سرمایه ی هر انسانی ,اعتماد به نفس اوست که برخی از افراد متاسفانه از نداشتن اعتماد به نفس لازم زجر می برند.این مسئله نباید نادیده گرفته شود که بهترین زمان برای شکل گیری اعتماد به نفس , دوران کودکی است و کسانی که از این قضیه رنج می برند در دوران کودکی خود مشکلات عدیده ایی در ابن باب داشته اند.
نقش والدین در اعتماد به نفس کودکان
بزرگترین سرمایه ی هر انسانی ,اعتماد به نفس اوست که برخی از افراد متاسفانه از نداشتن اعتماد به نفس لازم زجر می برند.این مسئله نباید نادیده گرفته شود که بهترین زمان برای شکل گیری اعتماد به نفس , دوران کودکی است و کسانی که از این قضیه رنج می برند در دوران کودکی خود مشکلات عدیده ایی در ابن باب داشته اند.به جرات می توان گفت فرزند شما درآینده به هر مقامی برسد به میزان اعتماد به نفس وی بستگی دارد که نشانه ی قدرت,دفاع کودک در مشکلات زندگی است.اعتماد به نفس به کودک یک شایستگی عاطفی را منتقل می کند. در زمینه تعریف اعتماد به نفس ,نقش والدین و مدرسه و نشانه های عدم اعتماد به نفس در کودک با رضا شهلا,کارشناس ارشد روانشناس کودک مصاحبه کرده ایم که در زیر می خوانید.
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس مجموعه اعتقادات و احساساتی است که هر فردی نسبت به خود دارد. به عبارت دیگر اعتماد به نفس میزان ارزشی است که کودک برای خود قائل است و از این لحاظ می توان تعاریف مختلفی برای اعتماد به نفس قائل شد مانند شناخت ارزش و اهمیت خویش در کنار اعتماد و رضایت خود,پذیرش نقاط منفی خود و کنار آمدن با چالشهای اساسی زندگی است. نقش والدین در ایجاد اعتماد به نفس در فرزندان:
والدین به عنوان مهمترین افراد زندگی کودک در بدو تولد نقش مهمی در شکل گیری اعتماد به نفس در کودک دارد. سه عامل محیطی شامل جو و فضای خانواده,مجموعه خانواده و روشهای مناسب به آموزش دادن به کودک نقش موثری در برداشت کودک از خود دارد زیرا تصوری که هر فرد از خودش دارد در درون خانواده شکل می گیرد و نقش پدر ومادر بعنوان انتقال دهندگان سیمای بیرونی کودک باعث ساخته شدن پیش فرضهای ذهنی کودک می شود.گاهی اوقات دیده می شود کودکان بخاطر قضاوتهای منفی بزرگتران درباره ی آنان,فکر می کنند موجود بی ارزش و دوست نداشتنی اند و احساس منفی دارند.
انضباط در خانواده و نقش آن با اعتماد به نفس:
انضباط در خانواده تا چه حدی باعث شکل گیری
اعتماد به نفس لازم در کودک می شود ،از نظر افراد مختلف داشتن انظباط در
خانه تاثیرات متفاوتی دارد مثلا والد وسواسی ومنضبط,سبک تربیتی اش خارج از
چهارچوب است و انضباط را به گونه ایی دیگر تعریف می کند اما تحقیقات
روانشناسی نشان داده که داشتن چهارچوب درون خانواده به شکل منطقی و از قبل
تعیین شده و با هماهنگی اعضای خانواده باعث پرورش اعتماد به نفس در کودک می
شود
علائم نشان دهنده اینکه کودکان از کمبود اعتماد به نفس رنج می برند: ۱)عصبی هستند و در مقابل انتقاد حساسیت از خود نشان می دهند۲) خویش بعنوان فردی غیر جذاب,بی ارزش,بازنده,سربار و بی اهمیت۳)اجتناب از تعامل اجتماعی با همسالان۴)ترس از طرد شدن در روابط اجتماعی۵)خودداری از پذیرش خطرات همراه با تجارب جدید۶)خودستایی,گزافه گویی شدید درباره توانمندی های خود۷)از هر فرصت برای مقایسه خود با دیگران استفاده می کنند تادریابند چه وضع و مقامی هستند.
رابطه مدرسه و اعتماد به نفس
مدرسه به عنوان نخستین جایی که بطور رسمی قانون درآن رعایت می شود ,نقش مهمی در پیشبرد اعتماد به نفس کودک یا ترویج اعتماد به نفس کاذب دارد.
از مواردی که می توان به افزایش اعتماد به نفس در مدرسه اشاره کرد:
۱)قبول اجتماعی کودک به گونه ایی که او احساس کند فردی محترم وعزیز است.
۲)فرصت دادن به کودکانی که دچار شکست شده و مشکلات رفتاری دارند یا گشودن راه به روی آنها در صورت داشتن احساس به بن بست رسیدن
۳)خودداری از برچسب زدن به کودک حتی برچسبهای مثبت
۴)خودداری از سپردن شاگردی ضعیف به شاگردی قوی و دادن سرپرستی کودکان دیگر به سایر کودکان
راههای برای تقویت اعتماد به نفس در کودکان:
۱)احساس
تعلق در کودک باید رشد داده شود و تقویت پیوند عاطفی بین اعضای خانواده
وجود اشته باشد و سطح ارتباط و تماسهای کودک با اعضا و ایجاد فضای مشترک را
افزایش دهیم۲)کم کردن سطح انتقادها ,سرزنشها ,باید و نبایدها و در مقابل آن افزایش همدلی و شنونده بودن والدین۳)ایجاد شرایط چالش برانگیز برای مهار کردن خطر۴)تقویت احساس منحصر به فرد بودن و مقایسه نکردن و افزایش خودآگاهی کودک نسبت به ویژگی هایش۵)بار اوری ,ایجاد شرایط مناسب برای انجام کارهای مناسب و دادن مسئولیت به کودک و پیگیری۶)آموزش مهارتهای اجتماعی۷)کودک را همانگونه که هست بپذیریم و کمال گرا نباشیم۸)برای کودک وقت بگذارید و کودک را تشویق کنید تا خودش تصمیم بگیرد۹)افکار غیر منطقی کودک نسبت به خودش را تصحیح کنید چرا که گاهی کودک به ادراک نادرست درباره ی خودش جنبه ی واقعی می دهد۱۰)به کودک بیاموزید که موفقیت و محبوبیت لزوما با هم پیوندی ندارند اینکه همه ی مردم ما را دوست داشته باشند نا ممکن است.۱۱)افزایش خودآگاهی والدین نسبت به طرز فکرشان در باره ی کودک و شیوه تربیتی که بکار می برند.