اگر کودکی در معرض زورگویی وقلدری قرار گیرد، سلامت روانی او را به شدت متاثر می شود، به خصوص وقتی که این وضعیت را در سکوت تحمل کرده وآن را درونی کند.این کودکان علاوه بر این که خودباوری ندارند ودچار ضعف عزت نفس وتنهایی می شوند، به خاطر احساس تهدید همیشگی دچار ناامنی واضطراب هستند.زورگویی (قلدری) یک رفتار پرخاشگرانه است که به عمد به دیگری صدمه می زند . این کار تکرار می شود وبین طرفین درگیر چنان عدم توازنی در قدرت وجود دارد که قربانی به دشواری می تواند از خود دفاع کند. توجه به این نکته مهم است که تمامی اشکال رفتار پرخاشگرانه نسبت به دیگری ، زورگویی نیست. برای مثال نمی توان کودکانی که با یکدیگر گلاویز شده اند ، زورگو وقلدر دانست، چرا که احتمال دارد همگی آنان وضعیت برابری داشته باشند.
زورگویی در چند کلمه:
۱٫زورگویی تمایلی آگاهانه است برای صدمه زدن به افراد وتحت فشار قرار دادن آن ها.
۲٫زورگویی می تواند ماهیتی فیزیکی، زبانی ویا روانی داشته باشد.
۳٫زورگویی می تواند از طرف یک فرد یا گروهی از افراد انجام گیرد.
۴٫قربانی زورگویی به طور مکرر انگشت نما می شود ودرمعرض رفتار های آزار دهنده قرار می گیرد.
۵٫زورگویی می تواند به دلیل تهدید، بروز وقایع آتی موجب آشفتگی یا ترس شود.
۶٫زورگویی علیه فردی انجام می گیرد که در دفاع از خود ناتوان است.
نشانه های کودکانی که مورد زورگویی یا قلدری قرار گرفته اند:
۱٫نمی خواهند به مدرسه بروند.
۲٫هرروز مسیر مدرسه خود راتغییر دهند.
۳٫کیفیت کار درسی آن ها کاهش پیدا کند.
۴٫وسایل شخصی آنها گم می شود یا آسیب ببیند.
۵٫پول بخواهند یا دست به دزدی بزنند.
۶٫به کودکان دیگر پرخاش کنند ویا آن ها را بزنند.
۷٫با گریه وزاری به خواب روند ، شب ادراری داشته باشند ویا کابوس ببینند.
۸٫در خود فرو بروند.
عوامل زورگویی:
۱٫عوامل فردی: صرفا می تواند عملی بدون تفکر ویا از روی خستگی وبی حوصلگی باشد.برخی از کودکان اشکالی را در این عمل نمی بینند چرا که نمی دانند وتوجهی ندارند این عمل چقدر به دیگران صدمه می زند وگاهی هم فکر می کنند فرد مستحقق آن است.
۲٫عوامل خانوادگی: نوعی رفتار آموخته شده محسوب می شود که عوامل خانوادگی چون پرورش سرد وبی احساس کودک ، خشونت وناسازگاری فراوان ، نبود مقررات ونظارت ضعیف بر رفتار ، در آن تاثیر دارد.واز طرف دیگر قربانیان برخی از خانواده هایی هستند که کودکان را مورد حمایت مفرط قرار داده ویا از خانواده های گرفتار ودرگیری که نتوانستند مهارت های اجتماعی یا راهکار هایی به وجود آوردند که برای برخورد با این شرایط لازم است.
۳٫عوامل مدرسه: زورگویی را نمی توان در انزوا در نظر گرفت ووقوع آن نیاز به بافت وزمینه ای دارد وبه نوع مدرسه نیز مرتبط است.
۴٫عوامل جامعه: جامعه محلی ومناطق هم جوار نیز می تواند بسیار مهم باشد وبه طور کلی احتمال دارد تمایز طبقات اجتماعی، فشار های اجتماعی –اقتصادی بر خانواده ها، نقشی در این گرایش به خشونت داشته باشند.
۵٫عوامل محافظ: برخی از کودکان ، قدرت منابع درونی آن ها وحمایت از همسالانشان می تواند به آن ها در حمایت از خود وایجاد راهکار هایی برای برخورد موفق با زورگویی یاری کند وبالعکس برخی دیگر حتی نمی توانند در برابر کوچیکترین حادثه از خود دفاع کنند.
عوامل کنترل زورگویی:
۱٫به سخنان قربانی گوش کنیم.
۲٫قربانی را مطمئن کنیم که دست به اقدامی خواهیم زد.
۳٫به دانش آموزان قلدر تاکید کنید که رفتارشان پذیرفتنی نیست.
۴٫اجرای وظیفه سازنده ای رابه دانش آموز قلدر بسپاریم تا انرژی خود را صرف یک کار مثبت بنماید.
۵٫ارتباط والدین ومدرسه بالا بوده وهمکاری دوسویه در مقابله با زورگویی داشته باشند.
۶٫قربانی را تحت حمایت کلاس قرار دهیم.
۷٫کمک های اضافی رابرای قربانی وزورگو چون، نیاز های مشاوره ای ویا حمایت مناسب را فراهم نماییم.
درمان زورگویی
۱٫باید کودکان را تشویق کنیم که در صورت بروز مشکلی،آن را با بزرگسالان درمیان بگذارند.
۲ معلمان ودیگر افراد این نکته را بپذیرند که زورگویی پذیرفتنی نیست وکودکان مستحق داشتن یک محیط امن هستند.
۳٫کودکانی که مورد زورگویی قرار گرفته اند به مشاوره نیازمندند تا بتوانند احساسات خود را بیان کنند وازتاثیر ضربه های عاطفی بکاهند.
۴٫آموزش ها وکلاس های فوق برنامه افزایش عزت نفس ومهارت های اجتماعی برای کودکان در معرض زورگویی وخشونت.
۵٫کودکان زورگو نیز با پیدا کردن علل زورگویی واگر مشخص شود از مشکلات عاطفی ریشه دارونهفته ریشه گرفته به درمان آن پرداخته شود.
راههای پیشگیری از زورگویی:
۱٫اطلاع رسانی درست جامعه ودر راس آن مدرسه به کودکان و خانواده آنان در مورد زورگویی وخشونت.
۲٫نظارت دقیق مدرسه و عوامل مدرسه چون معلمان ومشاوران مدرسه بر فرایند رفتار کودکان.
۳٫ آموزش درست والدین به کودکان در مورد عدم رفتار زورگویی ودر صورت وقوع زورگویی با خانواده خود درمیان بگذارند.
۴٫تشویق کودکان به دوست یابی و توجه به نیاز دوستان وهمسالان خود.